Pisarineqartut

Kalaallit Nunaata imartaani aalisarneq pillugu paasissutissat pingaarnermik aalisariutit allattuiffiinit pisuupput. 1996 tikillugu avataasiorlutik aalisartut kisimik allattuinissamik pisussaaffeqarput, ukiulli qulit ingerlaneranni allattuinissamut pisussaaffik annertusinikuulluni. Tamanna 1996-mi sinerissap qanittuani raajarniartunut eqqunneqarpoq. 2002-mi tamanna sinerissap qanittuani saattuarniartunut eqqunneqarpoq. 2006-mi ukiakkut aalisariutinut 9,4 m.-imik anginernut allattuisussaatitaaneq eqqunneqarpoq. Nunat allamiut aalisariutaat qangali allattuisussaatitaapput. Aalisarnerni allattuisussaatitaaffiunngitsuni tunisisarfinni paasissutissat atorneqartarput.

 

Titartagaq 1

Kalaallit nunallu allamiut Kalaallit Nunaata eqqaani aalisarnerisa allanngoriartornerat

Malugiuk: Kisitsisit 2007-mi 2008-milu kisitsisaagallarput.

Nassuiaat: 1) Kalaallit imartaminni pisaat, taamatullu nunat assigiinngitsut akorninni imartani, Island-mi, Savalimmiuni, Flemish Cap-mi, Norge-mi Rusland-imilu.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik

 

Kalaallit Nunaata eqqaani nunat allamiut aalisarnerat annertuvoq. Ammassanniarneq amerlassutsimigut nunat allamiut aalisarnerpaaffigisimavaat kisianni 2005-miilli ammassannik pisaqartoqarsimanngilaq. Ammassanniarnerli allanngorartorujussuuvoq, takuuk Tabel 5. Ammassaat Atlantikup avannaata kangiani angalaartarnerat, Kalaallit Nunaata imartaanit anisarlutillu uteqqittarnerannik pissuteqarpoq.

 

Titartagaq 2

Kalaallit aalisakkanik aalajangersimasunik aalisarnerisa allanngoriartornera

Malugiuk: Kisitsisit 2007-mi 2008-milu kisitsisaagallartut nalunaarsugaapput.

Nassuiaat: 1) Kalaalit imartaminni pisaat, taamatullu Flemish Cap-mi, Norgemi Ruslandimilu.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik

 

Malugiuk: Kisitsisit 2007-mi kisitsisaagallartut nalunaarsugaapput.

Nassuiaat: 1) Kalaalit imartaminni pisaat, taamatullu Flemish Capimi, Norgemi Ruslandimilu.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik

 

Ataatsimoortumik kalaallit aalisarnerat ukiuni qulini kingullerni 50 pct.-imik qaffariarpoq. Qaffariarnermut pingaarnertut pissutaavoq raajartarineqartut qaffariarsimanerat, takuuk Titartagaq 2.

Raajat kalaallit aalisarneranni pingaarnersaapput. 1970-ikkut aallartinneranni kalaallit raajarniarnerat taamaapajaaginnarsimavoq ukiumoortumik 8.000-10.000 tonsit pisarineqartarlutik. 1975-mi avataasiorlutik aalisartut aallartipput, tamatumalu kingorna raajat pisarineqartartut amerliartuaalerlutik.

1950-ikkunni 1960-ikkunnilu Kalaallit Nunaanni saarulliit pisarineqartartut tamarmiusut ukiumut 300.000 aamma 400.000 tonsit akornanniipput. 1970-ikkut aallartinneranni aalisapiluttoqarneratigut silallu nillertinneratigut saarulliit ikileriapiloorput. Tamatuma kingorna aalisarneq pisaqarfiuvallaarsimanngilaq, 1980-ikkut naalerneranni piffissaq sivikitsoq eqqaassanngikkaanni. 2008-mi 19.937 (Pisat tamakkerlugit Norgep avannaanni pisanik ilanngarlugit) tonsinik saarullittoqarpoq, takuuk Titartagaq 2.

Kalaallit Nunaata imartaanit saarulliit tammakarnerisa kingorna qaleralik iluanaarniutigalugu pingaarnertut aalisarneqalerpoq.

1995-mi sinerissap qanittuani Qeqertarsuup Tunuani Sisimiullu eqqaani saattuarniarneq aallartippoq. Tamatuma kingorna kujataani Nunap Isuanit avannamut Upernavik tikillugu saattuarniartoqalerpoq. 1999-mi avataasiorlutik saattuarniartut aallartipput Sisimiut avataani aammalu Nuup Paamiullu eqqaanni.

Saattussanik aalisarneq 2001-mi pisaqarfiunerpaavoq, taamani 14.247 tonsit pisarineqarmata. Tamatuma kingorna pisarineqartartut appariartulerput, 2008-imilu 2.169 tonsit kisimik pisarineqarlutik. Appariarujussuarnerannut peqqutaavoq aalisapilunneq pissutigalugu saattussat ikileriarujussuarmata.

 

Titartaq 3

Kalaallit Nunaata imaq oqartussaaffia pillugu immap assinga killeqarfiit erseqqissarneqanngitsut

 

Titartagaq 4

2007-mi Kalaallit aalisakkanik pingaarnerutitanik pisat NAFO-p ICES-lu ilaaneersunut agguarlugit.

Malugiuk: Kisitsisaagallartutut nalunaagaapput.

Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Aalisarnermut Nakkutilliisoqarfik aamma Naatsorsueqqissaartarfik

 

Soorlu Titartakkami 4-mi takuneqarsinnaasoq kalaallit aalisarnerat amerlanertigut Kitaani pisarpoq, NAFO 1A-F, takuuk Titartakkami 4. NAFO 3L aamma 3M tassaapput Newfoundlandip avataani Flemish Cap-imi nunat tamalaat imartaat.