Illersornissaq

Illersornissaq danskit nalagaaffiata akisussaaffigaa. Illersornissaq Namminersorlutik Oqartussanit akisussaaffigineqalersinnaanngitsoq Namminersorlutik Oqartussat inatsisaanni allaqqavoq.

Grønlands Kommando (GLK) Arsuup kangerluata qinnguani Kangilinnguaniittoq (Grønnedal).  31. oktober 2012 Grønlands Kommando matuneqarpoq. Paarlattuanik Nuummi inissisimasoq Arktisk Kommando pilersinneqarpoq.  Arktisk Kommando Illersornissamut Qullersaqarfiup (Forsvarkommandoen) ataani inissisimavoq, Arktisk Kommando-lu pisortaa illersornissamut pisortap ataani inissisimalluni.

Malittuani Kalaallit Nunaanni kiffartuussiviit pineqartut Kalaallit Nunaanni Illersornissamut Qullersaqarfiup ataani inissisimapput. Tassaallutillu Station Nord, slædepatruljen Sirius Daneborg-imi qullersaqarfeqartut, Forsvarets Vagt Mestersvig, Luftgruppe Vest, Kangerlussuarmi administrationselementi kiisalu Kalaallit Nunaanni Logistik Center Aalborgimi mittarfeqarfimmi inissisimasoq. Taakku saniatigut Arktisk Kommando attaveqarpoq Thule Air Basemi inissisimasumi.

Arktisk Kommadop sorsunneqartinnagu pingaarnertut suliassaraa nakkutiginninneq namminersortuunermik atortuutitsineq. Suliassat allat ilaatigut taaneqarsinnaapput aalisarnermut killeqarfinnik nakkutilliineq, ujaasinerit annaassiniarnerillu, imartatigut avatangiisinik nakkutilliineq mingutsitsinernillu akiuineq, imaatigut uuttortaaneq kiisalu inuiaqatigiinnut kalaallinut ikorfartuineq.

Sakkutuut qimussimik nakkutilliisut ”Siriusip” suliassaraa,  nunamut oqartussaassuseqarnermik atuutitsineq pinerluttaalisitsisutullu oqartussaasuseqartutut nunami allanngutsaaliukkami ilisimasassarsiornernik  eqqissisimatitsinermilu aalajangersakkanik  nakkutiginninneq taamatullu nunami alapernaarsuineq.

Illersornissaqarfiup Station Nordip pingaarnertut suliassaraa mittarfeqarfiup ukioq naallugu ammatinneqarnissaa aammalu illusiffissaqarnermi pisariaqartitanik ukioq naallugu isumaginninnissaq suliarissallugu, Kalaallit Nunaanni Illersornissakkut sakkutooqatigiit taperserlugit. Matumani pingaartutut tapersissallugit Qimussimik alapernaarsuisoqatigiit SIRIUS aammalu Kitaani illersornissakkut Timmisartortartoqatigiit. Pisussaaffiit saniatigut Station Nord nunap ilaani danskit oqartussaassusiannik nittarsaasseqataavoq Kalaallit Nunaanni Politimesteri sinnerlugu politiitut pisinnaaffeqartitaalluni, Nunami Eqqissisimatitami Station Nord aallaavigalugu tikeraartunut. Taamatuttaaq Station Nord Nunap Avannaarsuani ilisimasassarsiortunut ikorfartuutaavoq, aammalu Danmarks Meteorologiske Institutimut nalunaarsuutinik katersuilluni.

Illissornissakkut pigaartoqarfik Mestersvig pilersuisoqarfittut inissisimavoq, inuit marluk ukioq naallugu ingerlatassatut akisussaaffigisaat. Iluarsaassinerit suugaluartut suliarissavaat, suniktamanik pilersornissaa isumagissavaat, qamutit assigiinngitsut motoorillit ingerlassinnaassavaat, timmisartunut miffissaqarnissaq mititsinissarlu isumagissavaat, radiolerisinnaassapput, ilisimasassarsiornerillu il.il. nakkutigissallugit.

Takussutissiaq1. Illersornissaqarfiup Kalaallit Nunaannut tunngatillugu aningaasartuutaat

 

1990

1995

2000

2005

2010

2011

2012

 

Mio. kr.

Aningaasartuutit katillugit

295

278

260

228

410

499

581

Aalisarnermi nakkutilliisut katillugit

236

213

197

159

292

387

435

Sakkutuut imarsiortut aalisarnermik nakkutilliinerat 1)

151

184

127

111

255

309

349

Sakkutuut imarsiortut aalisarnermik nakkutilliinerannik tunngasumik tapertaaneq 2)

31

12

12

13

11

12

18

Sakkutuut timmisartoq atorlugu aalisartunik nakkutilliinerat 3)

10

12

11

12

26

66

68

Sakkutuut timmisartoq atorlugu aalisartunik nakkutilliinerannik tapertaaneq 4)

44

5

47

23

0

0

0

Kalaallit Nunaanni Sakkutooqarfik 5)

41

44

42

47

78

80

104

Sirius ilaalu ilanngullugit

12

15

17

17

23

22

27

Mittarfeqarfiit

6

6

4

4

17

10

15

Malugiuk: 2012-imi aningaasartuutiniipput pingaarnertut suliassat nakkutilliinermik oqartussaassusermillu nittarsaanermik, aalisarnermik nakkutilliinermik kiisalu ujaasinermik annaassiniarnermillu isumaginniarnermi aningaasarututit tamarmiusut. Taakkununga ilanngutissapput silasiorfinnik sullissineq, sikunik alapernaarsuineq, avatangiisimik nakkutillinermi peqataaneq aamma mingutsitsinermik akiuineq, immamik uuttortaaneq il.il. Aningaasartutini tamani akissarsiat aningaasartuutini tamani akissarsiat aningaasartuutillu allat ilaapput.

Kistsisit tamarmik 2007-imersut aningaasartuutit tamaasa ilanngullugit naatsorsorneqarnikuupput aamma kalaallit Nunaanut attuumassuteqartunik oqartussat ingerlatsinerat pillugu kisitsisit pingaarutillit tunngavigalugit naatsorsorneqarsimallutik. Tapersersuilluni ingerlataqarneq immikkoortillugu naatsorsorneqartarunnaarpoq, tassa tamanna sulianut ingerlatamut akilerneqartarmat ingerlatsinermilu aningaasartuutitut ilaatinneqarluni. Qimussimik alapernaarsiusoqatigiit Sirius aamma Station Nord Grønlands Kommandop aaqqissuussaaneranut ilaapput. Atortunik soorlu umiarsuarnik timmisartunillu nalikilliliineq aserfallatsaaliinerlu ukiut ingerlanerini annertuumik nikingatitsilersinnaasarput, assersuutigalugu umiarsuarnik nakkutilliissutinik iluarsaassinerit aserfallatsaaliinerillu ukiut akornanni aningaasat millionit marlunnik kisitsisitaqarlutik nikerarsinnaapput.

Nassuiaatit:

1) Tassaniipput umiarsuarnut toqqaannartumik toqqaannanngitsumillu aningaasartuutit, tassunga ilanngullugit nalikilliliinerit aserfallatsaaliinerillu. 2) Tassaniipput Frederikshavnimi 1. Eskadremi Pisortamut Umiarsuarmioqatigiinnullu toqqaannnartumik toqqaannanngitsumillu aningaasartuutit. 3) Tassaniipput timmisartunut atuinermut naleqqiullugu toqqaannartumik toqqaannanngitsumillu aningaasartuutit aamma Ålborgemi Air Transport Wing-imi tapersersuisarneq. 4) 2007-imiit nassuiaat 3-mi ilaatinneqartut. 5) Tassaniipput Grønlands Kommandomik ingerlatsinermi tassungalu atatillugu ingerlataqarnermi aningaasartuutit tamarmik Sirius aamma Station Nord ilanngunnagit.

Najoqqutaq: Forsvarsministeriet

Nittartagaq takuneqarsinnaasoq

Kalaallit Nunaanni illersornissaq pillugu annertunerusumik paasisaqarusukkuit nittartagaq una takuuk: http://forsvaret.dk/GLK/